Ogen - Fixatie Disparatie

Ruim 80% van alle informatie die we tot ons nemen, bereikt ons via de ogen. Lezen is een specifiek aangeleerde functie. Om goed te kunnen lezen is het binoculair zicht, het zien met twee ogen, van groot belang. Pas omstreeks het 6e à 7e levensjaar is de samenwerking tussen de ogen en andere zintuigen zodanig dat het mogelijk is om symbolen te verwerken. Dit aangeleerde proces is op ongeveer 9-jarige leeftijd volledig geoptimaliseerd. Als de ogen dan nog niet optimaal samenwerken, kan dat invloed hebben op de (leer)prestaties. Zodra er sprake is van een leerachterstand is het daarom van essentieel belang om de samenwerking van de ogen te controleren om dit als oorzaak uit te sluiten.

Ook volwassenen kunnen in hun maatschappelijk functioneren hinder ondervinden van visuele disfunctie. Een veel voorkomende disfunctie die wordt veroorzaakt door een onjuiste oogsamenwerking is fixatie disparatie, afgekort FD. Bij FD nemen de hersenen de beelden van de beide ogen niet correct als een stabiel enkelbeeld waar.

Er is alleen sprake van dyslexie als er geen andere oorzaken zijn die de leesproblemen kunnen verklaren. Bij dyslexie hebben kinderen moeite met het automatiseren van het leesproces en zijn zij niet goed in staat om klanken aan lettertekens te koppelen.

Soms kan het niet op gang komen van het leesproces echter een visuele oorzaak hebben (en zijn de auditieve vaardigheden in orde). Kinderen hebben dan moeite met het aanleren van de letters/cijfers of ze lezen erg traag". Niet alleen kinderen met dyslexie, maar ook kinderen met diagnoses als AD(H)D, ASS, hoogbegaafdheid, hooggevoeligheid kunnen fixatie disparatie hebben.

Naast scherp zicht moeten de ogen ook correct samenwerken. Bij een onjuiste oogsamenwerking correspondeert het beeld van het rechteroog niet goed met het beeld van het linkeroog Kinderen met FD zien een bewegend beeld zonder dat ze dit zelf beseffen. Het beeld van het linkeroog wordt door de hersenen nét naast het beeld van het rechteroog geprojecteerd, waardoor kinderen met FD alleen met zeer grote inspanning een stilstaand enkelbeeld kunnen zien en dat kan verstrekkende gevolgen hebben. Vaak heeft een kind met FD veel verschijnselen die horen bij dyslexie of is het zelfs al gediagnosticeerd als dyslectisch. Bij een verstoorde werking van de ogen neemt het gehoorzintuig automatisch een deel van de informatiewaarneming over. Het gehoor is bij kinderen met FD overprikkeld, er is zoveel ruis dat ze heel snel afgeleid worden. Ook kunnen er na verloop van tijd concentratie- of gedragsproblemen ontstaan, uit frustratie of als (emotioneel) compensatiegedrag.

Kinderen met FD kunnen door een FD oogspecialist uitstekende hulp aangeboden krijgen voor het zorgen van de juiste oogbalans. Een hele reeks moeilijk verklaarbare klachten die vaak slecht zijn op te lossen, kunnen FD als oorzaak hebben.

Algemene klachten

• Hoofdpijn met name boven de wenkbrauwen
• Branderige ogen
• Nek- en/of rugklachten
• Vermoeidheidsverschijnselen
• Gedragsproblemen, prikkelbaar (kort lontje)
• Moeite met snelle bewegingen
• Lusteloosheid
• Minder zien in de schemering

Klachten in het onderwijs en/of in de praktijk

• Slordig handschrift
• Vinger gebruiken tijdens het lezen
• Bij het hardop lezen klinkt het hakkelig
• Slecht begrijpend lezen (hoe langer de zinslengte hoe moeilijker)
• Op een blanco vel schrijft men niet horizontaal
• Verbaal erg slim/bijdehand maar in schoolresultaten blijkt dat niet
• De spaties tussen de geschreven woorden zijn onregelmatig
• Korte concentratietijd, snel afgeleid of dagdroomt veel
• Letters of woorden omdraaien of overslaan / cijfers of getallen omdraaien of overslaan
• Zeer beperkt ruimtelijk inzicht van getekende drie dimensionale lichamen op een plat vlak
• Vermijden van werk voor dichtbij (bijv. lezen/schrijven), prikkelbaar (“kort lontje”)
• “Klungelig”, gooit vaak, per ongeluk, iets om
• Fronzen/ moeilijk kijken en hoofd schuinhouden tijdens visuele bezigheden
• Vermoeid uit school komen maar tijdens vakantieperiodes veel fitter zijn

Klachten in de sport en/of bij lichamelijke opvoeding

• Balans en evenwicht is verstoord
• Oog-handcoördinatie klopt niet
• Een bal niet zien aankomen of uit een andere hoek dan de werkelijkheid
• Moeite met schatten van afstanden, snelle bewegingen

Aangezien er veel tijd, specifieke kennis en apparatuur nodig is voor dit onderzoek, wordt een MKH onderzoek niet bij elke opticien verricht. De Man Oogadvies voert dit onderzoek dagelijks uit met zeer succesvolle resultaten. Een MKH onderzoek duurt ongeveer een uur en wordt uitsluitend op afspraak verricht. De kosten hiervoor bedragen € 95,-.

Wanneer uit de test blijkt dat er sprake is van FD, kunnen wij dit oplossen met een bril met glazen waarbij de oogbalans wordt hersteld. Wij plannen bij het afhalen van de bril een vervolgafspraak waarbij we onderzoeken of er wijzigingen zijn opgetreden m.b.t. de FD en hoe de verdere ontwikkelingen zijn hieromtrent. Indien eventuele ontwikkelingen van invloed zijn op de sterkte, passen wij de bril hierop aan.